Αρμόνιο

Το αρμόνιο είναι μουσικό όργανο με πλήκτρα που αντικαθιστά το εκκλησιαστικό όργανο (τεράστιων διαστάσεων) σε σχετικά μικρούς χώρους.

Το αρμόνιο εξωτερικά μοιάζει με το πιάνο, αλλά συνήθως είναι λίγο μικρότερο. Έχει σύστημα εμφύσησης που καταργεί τους αυλούς των εκκλησιαστικών οργάνων. Ο αέρας αποθηκεύεται σε δεξαμενή με ένα ή δύο ποδοκίνητους φυσητήρες και πατώντας τα πλήκτρα θέτει σε κίνηση ελάσματα και παράγει ήχους. Το πάτημα ενός πλήκτρου αντιστοιχεί σε δυο ίδιους φθόγγους διαφορετικών οκτάβων, που ηχούν ταυτόχρονα. Αρμόνια άρχισαν να κατασκευάζονται από τον 12ο αιώνα.

Συνήθως τα αρμόνια διαθέτουν δύο ή τρεις σειρές πλήκτρων και χρησιμοποιούνται για την εκκλησιαστική μουσική.

Γιουκαλίλι

Το Ουκουλέλε ή Ούκε (Ukulele και Uke) ή γιουκαλίλι, όπως συχνά αποκαλείται σύμφωνα με την αγγλική προφορά, είναι έγχορδο μουσικό όργανο στο σχήμα της κιθάρας. Προέρχεται από το πανομοιότυπο όργανο machete da braça, το οποίο μεταφέρθηκε στη Χαβάη από μετανάστες από το πορτογαλικό νησί της Μαδέιρα. Ως πρώτοι κατασκευαστές του οργάνου στη Χαβάη αναφέρονται οι Πορτογάλοι Μανουέλ Νούνες, Αουγκούστο Ντίας και Χοσέ ντο Εσπίριτο Σάντο. Κατά την ταξινόμηση Hornbostel-Sachs ανήκει στην οικογένεια των χορδόφωνων. Το σχήμα του μοιάζει με αυτό της κιθάρας, αλλά τα δύο όργανα έχουν διαφορά στο μέγεθος, καθώς το ουκουλέλε είναι αρκετά μικρότερο από την κιθάρα. Διαφέρουν επίσης στον αριθμό των χορδών, με το ουκουλέλε να έχει τέσσερις αντί των έξι που έχει τυπικά η κιθάρα. Το βασικό κούρδισμά του είναι σολ-ντο-μι-λα, ενώ χρησιμοποιούνται ακόμα τα λα-ρε-φα δίεση-σι και ρε-σολ-σι-μι.

Κιθάρα

Η κιθάρα υπήρξε έγχορδο μουσικό όργανο της ελληνικής Αρχαιότητας, το οποίο ανήκε στην ευρύτερη οικογένεια της λύρας.

Στις μέρες μας η κιθάρα αναφέρεται σε σύγχρονο μουσικό όργανο, το οποίο αποτελεί εξέλιξη μιας ξεχωριστής οικογένειας εγχόρδων οργάνων, που περιλαμβάνει το λαούτο, ενώ απαντάται σε πλήθος πολιτισμών με διαφορετικές ονομασίες και κατασκευαστικά στοιχεία.

Στη σύγχρονη εκδοχή της, η κιθάρα αποτελείται συνήθως από έξι χορδές, ωστόσο συναντώνται και παραλλαγές με επτά, οκτώ, δέκα, δώδεκα και δεκαοκτώ. Η οικογένεια της κιθάρας περιλαμβάνει αρκετά όργανα που εμφανίζουν παραλλαγές ως προς τη μορφη τους ή τον τρόπο εκτέλεσης.Ανήκει στα σύνθετα χορδόφωνα. Από το δεύτερο μισό του εικοστού αιώνα, αποτελεί ένα από τα πλέον δημοφιλή μουσικά όργανα, καθώς χρησιμοποιείται σε μια πληθώρα μουσικών ειδών, όπως η τζαζ, μπλουζ, ροκ, heavy metal, ποπ, λαϊκή, παραδοσιακή μουσική και ποπ ροκ, ενώ στη νεότερη ιστορία της χρησιμοποιείται σε ένα αυξανόμενο ρεπερτόριο κλασικής μουσικής.

Κλαρινέτο

Το κλαρινέτο (ή ευθύαυλος) είναι πνευστό μουσικό όργανο. Στη σημερινή του μορφή εμφανίστηκε τον 19ο αιώνα. Το κλαρινέτο κατέχει σήμερα βασική θέση στη συμφωνική ορχήστρα, και ανήκει στην κατηγορία των ξύλινων πνευστών. Πολύ σύνηθες είναι το κλαρινέτο και ως μέλος ορχηστρών της τζαζ. Στην Ελλάδα, όπου επεκράτησε η ονομασία κλαρίνο, αλλά και σε πολλές χώρες των Βαλκανίων, αποτελεί ένα από τα βασικά όργανα της παραδοσιακής μουσικής.

Μαντολίνο

Το μαντολίνο είναι έγχορδο νυκτό μουσικό όργανο. Δημιουργήθηκε λίγο πριν το τέλος του 17ου αιώνα. Είναι η τελειοποίηση της "μάντολα" (Mandola ή Mantola), ενός οργάνου που χρονολογείται από τον Μεσαίωνα, μιας και το όνομά του βεβαιώνεται με μαρτυρίες από το 1210. Είναι βέβαιο ότι πολύ λίγα από τα σημερινά όργανα μουσικής μπορούν να «καυχηθούν» για μια τόσο παλαιά προέλευση. Στη βόρεια Ιταλία τον 17ο αιώνα ξεκίνησε να φτιάχνεται μια μικρότερη μάντολα με λιγότερες χορδές. Το νέο αυτό όργανο ονομαζόταν «μαντολίνο» που στην πραγματικότητα σημαίνει «μικρή μάντολα». Η λανθασμένη αυτή σκέψη αποκαταστάθηκε από τον ερευνητή της ιστορίας του οργάνου Κonrad Wölki και το Μιλανέζικο μαντολίνο ήταν αυτό που αναπτύχθηκε άμεσα από την μάντολα, ενώ το Ναπολιτάνικο μαντολίνο υιοθέτησε μόνο το όνομά του.

Ντραμς

Τα τύμπανα (Ντραμς) είναι σύνθετο μουσικό όργανο, αποτελούμενο από κρουστά.
Σε μια πρότυπη μορφή, τα τύμπανα απαρτίζονται από δυο κατηγορίες ακουστικών κρουστών οργάνων: τα μεμβρανόφωνα (που φέρουν ελαστική μεμβράνη ως επιφάνεια προς ταλάντωση) και τα ιδιόφωνα (αντικείμενα που τίθενται σε κίνηση/ταλάντωση καθ' ολοκληρίαν).

Ούτι

Το ούτι είναι νυκτό έγχορδο μουσικό όργανο, που κατάγεται από την Περσία και είναι αρκετά διαδεδομένο στις μουσικές της Μέσης Ανατολής αλλά και στην ελληνική παραδοσιακή μουσική. Συγγενεύει με το λαούτο.
Το περσικό όργανο που οι Πέρσες το έλεγαν Μπαρπάτ (ούτι) έμοιαζε με το αιγυπτιακό ούτι που έπαιζαν στην εποχή των Φαραώ πριν 3.500 χρόνια. Οι Άραβες πήραν τον τρόπο παιξίματος αυτού του οργάνου από τους Πέρσες. Αυτό το όργανο αργότερα ονομάστηκε από τους Άραβες al oud που σημαίνει στα αραβικά ξύλο και συγκεκριμένα ψηλό ξύλο. Από εκεί έχει πάρει το ούτι την τελική του ονομασία.

Πιάνο

Το πιάνο (παλαιότερη ελληνική απόδοση: κλειδοκύμβαλο) είναι μουσικό όργανο, που εντάσσεται στην κατηγορία των πληκτροφόρων (κατ' άλλους θεωρείται χορδόφωνο). Είναι το μεγαλύτερο σε μέγεθος μουσικό όργανο μετά το εκκλησιαστικό όργανο. Ο μουσικός που χειρίζεται το πιάνο λέγεται πιανίστας, (παλαιότερα κλειδοκυμβαλιστής). Παίζεται με πλήκτρα, σε οριζόντια διάταξη, τα οποία όταν πατηθούν από τα δάκτυλα του πιανίστα σηκώνουν σφυράκια που χτυπούν τις χορδές του, παράγοντας έτσι ήχους.
Η δυνατότητα να δίνει μια διαφορετική νότα από το κάθε πλήκτρο και να κάνει κάθε νότα απαλή ή δυνατή, δίνει στο πιάνο μια εκπληκτική ποικιλία έκφρασης. Το πιάνο μπορεί να αποδώσει μουσική είτε ως σόλο όργανο, είτε μέσα σε μια ορχήστρα. Το πιάνο κατέχει έναν ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο στην τζαζ, την μπλουζ και το ροκ εν ρολ, καθώς και στη λαϊκή και στην κλασσική μουσική όπου είτε κυριαρχεί είτε λειτουργεί ως βοηθητικό για άλλα όργανα.

Τα πιάνα διακρίνονται σε δύο βασικές κατηγορίες: α) τα όρθια πιάνα, οι χορδές των οποίων φέρονται σε κάθετη διάταξη με το επίπεδο των πλήκτρων και β) τα λεγόμενα πιάνα με ουρά, οι χορδές των οποίων βρίσκονται σε οριζόντια διάταξη ως προς το έδαφος

Σαξόφωνο

Το σαξόφωνο είναι πνευστό μουσικό όργανο και παρά τη μεταλλική δομή του, ανήκει στην οικογένεια των ξύλινων πνευστών γιατί ο ήχος του παράγεται από καλάμι. Έχει στόμιο με γλωττίδα, κωνικό σωλήνα και μηχανισμό κλειδιών. Το πρώτο σαξόφωνο το κατασκεύασε από ξύλο ο ωρολογοποιός Ντεφοντενέλ (Defantenel) στο Λιζιέ. Ο πραγματικός δημιουργός, που έδωσε και το όνομά του στο όργανο, είναι ο Βέλγος Αντόλφ Σαξ (Adolphe Sax 1814-1894) που το εφηύρε τον 19ο αιώνα. Το πρώτο Σαξόφωνο κατασκευάστηκε το 1840 από τον ίδιο, και το εγκαινίασε στο κοινό, σε μία συναυλία στο Παρίσι. Υπάρχουν επτά είδη σαξοφώνου: σοπρανίνο, σοπράνο, άλτο, τενόρο, βαρύτονο, μπάσο και κόντρα μπάσο. To Σαξόφωνο είναι το "νεότερο" όργανο μεταξύ εκείνων που αποτελούν σήμερα τις ορχήστρες και ένα από τα λίγα όργανα που πραγματικά αποτελούν εφεύρεση, δηλαδή δεν προέρχεται από κάποιο άλλο όργανο. Είναι ένα όργανο κατάλληλο για ορχήστρες και μπάντες, καθώς είναι άρρηκτα δεμένο με την μουσική Τζαζ.
Το σαξόφωνο δημιουργήθηκε στα μέσα της δεκαετίας του 1840 από τον Βέλγο Antoine Joseph Sax , ο οποίος ήταν κλαρινετίστας

Τρομπέτα

Η τρομπέτα είναι αερόφωνο μουσικό όργανο με μεταλλικό επιστόμιο σε σχήμα κούπας, που ανήκει στην οικογένεια των χάλκινων πνευστών.

Στην αρχική μορφή της, ως σάλπιγγα, από τους αρχαίους Έλληνες, ήταν γνωστή στους Αιγυπτίους, στους Εβραίους και τους Ρωμαίους, φτιαγμένη αρχικά από ξύλο, αργότερα από μέταλλο (μπρούντζο, ασήμι) και τέλος (όπως και σήμερα) από χαλκό. Αποτελούνταν από ένα μακρύ σωλήνα σε διάφορα μήκη που από το τέλος του 1ου μ.Χ. αιώνα και μετά φάρδυνε, καταλήγοντας σε μια μετρίου μεγέθους καμπάνα.

Καθώς παρέμενε η αδυναμία του οργάνου να παράγει όλες τις νότες της κλίμακας, από τα τέλη του 18ου αιώνα επιχειρήθηκε η εισαγωγή μηχανισμού που θα βοηθούσε στην παραγωγή όλων των φθόγγων. Στις αρχές του 19ου αιώνα εισήχθησαν τα έμβολα, στην αρχή δύο, έπειτα τρία και τέσσερα, που επέτρεψαν την εκτέλεση όλων των χρωματικών ήχων μιας κλίμακας. Από εκεί και ύστερα, ονομάζεται τρομπέτα με έμβολα, σε διάκριση από την παλαιότερη φυσική τρομπέτα.

Ως στρατιωτικό μουσικό όργανο εισήχθη στην ορχήστρα στις αρχές του 17ου αιώνα, όμως περισσότερο γνωστή έγινε στη διάρκεια του 19ου αιώνα. Έχει διαπεραστική και λαμπερή τονική χροιά και μεγάλες τεχνικές δυνατότητες. Η ανάπτυξη της δεξιοτεχνίας στον χειρισμό της έχει κάνει πολλούς συνθέτες να τη χρησιμοποιήσουν ως μελωδικό όργανο ίδιας ευκινησίας με τα ξύλινα πνευστά και έτσι η τρομπέτα θεωρείται σήμερα δημοφιλέστατο όργανο ορχήστρας και συγκροτήματος, ιδίως στην παραδοσιακή μουσική της Μακεδονίας και της Λαμίας , καθώς και τη μουσική τζαζ και σκα.

Φλάουτο

Φλάουτο (ιταλ. flauto, ελλην. πλαγίαυλος) ονομάζεται κάθε πνευστό, του οποίου ο ήχος προκύπτει από την πρόσκρουση ρεύματος αέρα σε μία λεπτή ακμή. Με την πρόσκρουση δημιουργούνται στρόβιλοι, οι οποίοι διεγείρουν ταλαντώσεις στον σωλήνα αέρα του οργάνου. Οι μεταβολές στο ύψος του παραγόμενου ήχου δημιουργούνται με κλείσιμο και άνοιγμα των οπών που βρίσκονται κατά μήκος του σωλήνα. Ανάλογα με το κράτημα του οργάνου διακρίνουμε το επίμηκες και το λοξό φλάουτο (flauto traverso, ελλην. πλαγίαυλος), τα οποία παρουσιάζονται με πολλές παραλλαγές σε διάφορους πολιτισμούς.
Υπάρχουν ενδείξεις ότι είδη αυλού χρησιμοποιούσαν ως μουσικό όργανο ήδη άνθρωποι του Νεάντερταλ, πριν από περίπου 50.000 χρόνια. Στην αρχαία Ελλάδα αντίστοιχο όργανο ήταν ο δίαυλος που απεικονίζεται σε πολλά αγγεία και γλυπτά. Ο πλαγίαυλος απεικονίζεται σε ρωμαϊκά και βυζαντινά γλυπτά, είναι δε διαδεδομένος στη μουσική της Ανατολικής Ασίας (αναφορές ήδη από τον 9ο αιώνα π.Χ.) και της Δυτικής Ευρώπης (αποδεδειγμένα από το 12ο αιώνα μ.Χ.) Η φλογέρα είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη στη δημοτική μουσική της Μέσης Ανατολής και των Βαλκανίων. Γερμανοί αρχαιολόγοι ανακάλυψαν φλάουτα από κόκαλα πουλιού και ελεφαντόδοντο, που είναι ηλικίας τουλάχιστον 35.000 ετών και πιθανότατα αποτελούν τα παλαιότερα μουσικά όργανα στον κόσμο.